انوار المشعشعین فی ذکر شرافة قم و القمیین
کتابشناسی |
عنوان: انوار المشعشعین فی ذکر شرافة قم و القمیین |
---|
دسته بندی: انتشارات
Tags: انساب و تبارشناسی, تصحیح متون
چکیده
"انوار المشعشعین فی شرافه قم و القمیین" اثر مورخ و نویسنده قمی، محمدعلی بن حسین نائینی است که طی پنج سال، یعنی از سال ۱۳۲۵ ق تا سال ۱۳۳۰ ق به نگارش آن مشغول بوده و آن را در سه جلد فراهم آورده است. وی برای هر جلد، عنوان جداگانهای متناسب با محتوا و موضوع آن انتخاب کرده است. جلد نخست تاریخ کهن قم اختصاص دارد . نگارنده، کتاب "تاریخ قم" تالیف حسن بن محمد بن حسن قمی را الگوی خود قرار داده، و بر طبق آن، سیر تاریخی بنیان و پدید آمدن شهر قم را از هنگام ورود اشعریان به دشت قم و وقایع پیرامون آن تا استقرار نهایی آنان در این سرزمین و دیگر وقایع مرتبط با شهر شدن و جغرافیای شهر و حومه آن تا قرن چهارم هجری بازگو کرده است، آن گاه خود به تکمیل مطالب تاریخی با استفاده از منابع متاخر قم اهتمام نموده است . جلد اول مشتمل بر دوازده باب است: ۱ در بیان برج طالع قم، ۲ در بیان تاریخ آمدن عرب به قم، ۳ در بیان عمارت نمودن اعراب قم را، و ذکر باروی قم، ۴ در ذکر کاریزها و نهرها و رودخانهها و آسیاهایی که به قم بوده است، ۵ در تفصیل ضیعتها و قریههای قم، ۶ در ذکر خراج قم، ۷ در ذکر ورزای قمیین، ۸ در ذکر احادیثی که دلالت بر شرافت و فضیلت بلده طیبه قم دارد، ۹ در ذکر احادیثی که بر فضل و شرافت اهل قم دلالت دارد، ۱۰ در بیان کیفیت مسجد جمکران، ۱۱ در ذکر مزار قم، ۱۲ در ذکر آبه. صفحات پایانی این جلد به فهرست اعلام، فرقهها، طوایف، مذاهب، مناصب، کتابها، وقایع و حوادث، روستاها، قریهها و مانند آن اختصاص دارد . جلد دوم این کتاب در یک مقدمه و دوازده باب و خاتمه تنظیم گردیده و موضوع آن ذکر تاریخ هجرت سادات تیرههای علوی به قم است که نگارنده، نخست تاریخ زندگی معصومین (ع) را آورده، آن گاه تاریخچه هجرت فرزندان تک تک امامان معصوم (ع) به قم را بازگو نموده است. از ویژگیهای این جلد، بررسیها و تحقیقات مولف درباره مراقد امامزادگان در شهر قم و حومه آن است. مقدمه کتاب شامل احادیثی در فضیلت و شرافت قم است. هر یک از بابهای دوازده گانه کتاب به ذکر احوال و ولادت و زندگانی یکی از امامان اختصاص دارد که در ضمن، اولاد و اعقاب هر یک از امامان که به قم آمدهاند نیز مقبره و بازماندگان آنان در همان باب ذکر شده است؛ برای مثال، باب اول "در ذکر تاریخ ولادت و وفات و عدد زوجات و اولاد حضرت امیرالمومنین (ع)، و اعقاب آن حضرت که در قم بودهاند". کتاب پس از خاتمه، شامل فهرست مفصلی از اعلام، فرق و مذاهب، جاها، ایام و حوادث، مساجد و مدارس و بقاع و مقابر و...، رودها، سراها، باغها، محلهها و....، روستاها، و کتابهای متن است. جلد سوم کتاب شامل اسامی و خلاصه زندگی آن دست از شیعیان و راویانی است که به قم مهاجرت کردهاند و در نتیجه "قمی" لقب گرفتهاند. برخی از منابع مورد استفاده مولف عبارتاند از: منتهی المقال / استرآبادی، نقد الرجال / تفرشی، تذکره المتبحرین / شیخ حر عاملی، تاریخ قم / حسن بن محمد قمی و نجم الثاقب / محدث نوری. اولین چهرهای که در این کتاب معرفی شده آدم بن اسحاق اشعری قمی و آخرین آن، میرزا ابوالقاسم قمی است.
Reviews (0)
Reviews
هنوز هیچ بررسی وجود ندارد.